Otyłość kosztuje Polskę miliardy. System zdrowia i gospodarka nie wytrzymują obciążenia
Otyłość nie jest już problemem jednostki ani nawet wyłącznie wyzwaniem zdrowotnym. Staje się jednym z najpoważniejszych zagrożeń ekonomicznych współczesnej Polski. Najnowsze dane pokazują, że skala kryzysu narasta szybciej, niż jesteśmy w stanie reagować. NFZ wydał w 2024 roku ponad 4 miliardy zł na leczenie chorób wynikających z nadwagi i otyłości. A to jedynie fragment kosztów, jakie ponosi państwo i gospodarka. Raporty pokazują, że w skali całego kraju otyłość generuje już 36 miliardów zł rocznie, głównie poprzez absencję chorobową, utratę produktywności i wcześniejsze emerytury.
Eksperci ostrzegają, że jeśli nie nastąpi zdecydowany zwrot w profilaktyce i leczeniu, konsekwencje mogą na trwałe zaburzyć stabilność systemu zdrowia oraz rynku pracy. Jak mówi dr Anna Rulkiewicz, zdrowie jest kapitałem. Tymczasem Polska błyskawicznie ten kapitał traci.
Przeczytaj również: Czy odporność stadna to mit? Nauka kontra opinie
Otyłość. Rosnące koszty społeczne i ekonomiczne
Skala problemu jest na tyle duża, że wykracza poza tradycyjne postrzeganie otyłości jako choroby przewlekłej. Według NIK, aż 80 procent kosztów generowanych przez otyłość to wydatki pośrednie – niewidoczne na co dzień, ale realnie uderzające w ekonomię kraju.
Konsekwencje obejmują długotrwałe zwolnienia lekarskie, rosnącą liczbę rent, spadek efektywności pracy czy ograniczenie aktywności zawodowej. To obciążenie, które w najbliższych latach będzie rosło, bo otyłość rozwija się w Polsce szybciej niż w większości krajów europejskich.
Tylko w 2024 roku:
– NFZ wydał ponad 4 mld zł na leczenie chorób towarzyszących otyłości
– 36 mld zł kosztował ogółem problem otyłości gospodarkę
Znaczną część tych kosztów można ograniczyć, ale wymagałoby to rzeczywistego uznania otyłości za priorytet zdrowotny i społeczny.
Polska tyje szybciej niż Europa
Dane WHO nie pozostawiają złudzeń: na świecie 890 milionów dorosłych zmaga się z otyłością, a aż 2,5 miliarda ma nadmierną masę ciała. Jeśli trend się nie odwróci, w 2030 roku co druga dorosła osoba na planecie będzie miała nadwagę lub otyłość. Europa nie jest wyjątkiem. Jednak dynamika wzrostu w Polsce należy do najwyższych na kontynencie.
Z raportów NIZP PZH wynika, że ponad połowa dorosłych Polaków ma nadwagę lub otyłość. Alarmujące są także dane dotyczące młodzieży – co czwarty nastolatek żyje z nadmierną masą ciała. To oznacza, że problem ma zasięg pokoleniowy i będzie narastał w kolejnych dekadach, jeśli nie podejmiemy systemowych działań.
Otyłość to choroba. I to choroba, której można zapobiegać
Specjaliści podkreślają, że nie można dłużej sprowadzać otyłości do indywidualnych wyborów. Winne są nie tylko nawyki, ale środowisko, w którym żyjemy. Praca siedząca, chroniczny stres, brak ruchu i ogromna dostępność ultraprzetworzonych produktów – wszystko to sprawia, że organizm nie radzi sobie z nadwyżką kalorii.
Prof. Justyna Domienik–Karłowicz zwraca uwagę, że biologia, geny, środowisko i styl życia działają równocześnie. Oznacza to, że pacjent nie powinien być obciążany winą za własny stan zdrowia. Jednym z największych problemów pozostają jednak bariery systemowe: brak refundacji skutecznych leków, niewystarczająca profilaktyka oraz wciąż powszechne stereotypy dotyczące osób z otyłością.
Chcesz zadbać o stan swojego uzębienia? Dzięki usługom dentysta Poznań jest to możliwe! Sprawdź: proteza poznań, endodoncja poznań, poznań ekstrakcja zęba.
Nowoczesne leczenie: od farmakoterapii po AI
Medycyna daje nadzieję, oferując metody leczenia, które jeszcze kilkanaście lat temu były poza zasięgiem. Nowe leki metaboliczne pozwalają zmniejszyć masę ciała nawet o 20–30 procent, jednocześnie poprawiając parametry krążeniowe i metaboliczne. Chirurgia bariatryczna staje się bezpieczniejsza i skuteczniejsza, a przygotowanie pacjenta bardziej indywidualne.
Do terapii wkraczają technologie, które wspierają pacjentów w codziennych wyborach:
– systemy zdalnego monitorowania i aplikacje zdrowotne
– narzędzia oparte na sztucznej inteligencji
– telemedycyna i analityka danych
Eksperci podkreślają jednak, że nawet najbardziej zaawansowany lek nie wystarczy, jeśli otoczenie sprzyjające otyłości nie zostanie zmienione na poziomie społecznym i architektonicznym.
Marzysz o idealnym uśmiechu, ale nie wiesz, od czego zacząć? Zrób pierwszy krok w kierunku zdrowego zgryzu! Umów się na wizytę, aby poznać plan działania. Nasz ortodonta Wrocław wyjaśni Ci, jak wygląda leczenie ortodontyczne i pomoże dobrać najlepszy aparat ortodontyczny.
Otyłość jako wyzwanie dla zdrowia publicznego
W odpowiedzi na skalę problemu powstała interdyscyplinarna publikacja „Otyłość. Zdrowie. Zrównoważony Rozwój”, w której 47 autorów pokazuje, że walka z otyłością wymaga zaangażowania nie tylko medyków, ale także ekonomistów, urbanistów, psychologów i specjalistów ESG. To pierwsze tak kompleksowe opracowanie w Polsce.
Dyskusja o otyłości musi wreszcie wyjść poza gabinety lekarskie i zostać podjęta na poziomie państwa, biznesu i lokalnych społeczności. Jeżeli tego nie zrobimy, wkrótce koszty będą jeszcze większe, a system zdrowia i rynek pracy mogą nie wytrzymać presji.
Polska stoi przed wyborem: inwestować w profilaktykę i nowoczesne leczenie już dziś albo za kilka lat płacić rachunek, który przekroczy możliwości finansowe państwa.
