Jak powinna wyglądać opieka długoterminowa? Rewolucja w trosce o pacjenta

W polskim systemie ochrony zdrowia nadchodzi moment przełomowy. Po latach braku jednolitych zasad, opieka długoterminowa wreszcie zyska spójny standard organizacyjny. To zmiana, która może całkowicie odmienić jakość życia tysięcy pacjentów przebywających w domach opieki, zakładach opiekuńczych czy pod opieką domową.

Projekt nowego rozporządzenia Ministra Zdrowia, dotyczący standardu organizacyjnego opieki długoterminowej, został skierowany do konsultacji. Placówki mają czas na pełne wdrożenie nowych zasad do 30 czerwca 2026 roku.

Przeczytaj również: Wirus Zachodniego Nilu na liście chorób w Polsce. Nowe przepisy i 24 godziny na reakcję

Opieka długoterminowa. Jeden standard dla wszystkich – niezależnie od źródła finansowania

Obecnie obowiązujące przepisy z 2013 roku regulują jedynie minimalne wymagania – dotyczące m.in. kadry, sprzętu czy warunków lokalowych – i obejmują wyłącznie świadczenia finansowane ze środków publicznych. Nowe rozporządzenie ma to zmienić.

Celem projektu jest wprowadzenie jednolitego standardu dla wszystkich podmiotów – zarówno publicznych, jak i prywatnych – które świadczą usługi w zakresie opieki długoterminowej.

Jak podkreślają autorzy projektu, to nie tylko techniczna zmiana w przepisach, ale jeden z kluczowych elementów reformy opieki długoterminowej w Polsce, realizowanej w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Wprowadzenie standardu ma nastąpić do końca 2025 roku, a pełne dostosowanie placówek – do połowy 2026.

Bank Światowy w swoim „Przeglądzie strategicznym systemu opieki długoterminowej w Polsce” wskazał, że kraj boryka się z ogromnym wyzwaniem – zapewnieniem powszechnego dostępu do usług opiekuńczych dobrej jakości i w przystępnej cenie. Brak spójnych standardów powoduje nierówności i ryzyko nadużyć. Nowe przepisy mają temu zapobiec.

Godność i podmiotowość pacjenta w centrum uwagi

Sednem nowego standardu jest człowiek – pacjent, który ma być traktowany z szacunkiem, empatią i zrozumieniem. Dokument wprowadza kompleksowe zasady dotyczące realizacji praw pacjenta, sposobu udzielania świadczeń, planowania indywidualnej opieki, profilaktyki zdrowotnej i kontroli zakażeń.

Wśród kluczowych zmian znalazły się m.in.:

• opracowywanie indywidualnego planu opieki dla każdego pacjenta, obejmującego aspekty biologiczne, psychologiczne, społeczne, edukacyjne, kulturowe i duchowe,
• obowiązek cyklicznej (co najmniej raz na trzy miesiące) oceny i aktualizacji planu,
• zakaz podawania leków bez wiedzy pacjenta i w sposób ukryty,
• jasne procedury dotyczące stosowania przymusu bezpośredniego,
• obowiązek komunikacji z pacjentem w sposób pełen empatii, z zachowaniem poufności i tajemnicy zawodowej.

Nowe przepisy kładą też duży nacisk na łagodzenie bólu. Każdy pacjent ma mieć prawo do uzgodnienia z lekarzem formy i metod leczenia bólu, z zachowaniem hierarchii dostępnych środków przeciwbólowych.

Masz braki w uzębieniu lub niepokoi Cię jego stan? Potrzebujesz odbudowy zębów? Zobacz – implanty Poznań 

Opieka bez barier – standard, który zmienia rzeczywistość

Projektowane rozporządzenie to nie tylko regulacja formalna, lecz także manifest humanitarnego podejścia do pacjenta. Wymaga ono, by placówki były dostępne dla wszystkich – niezależnie od niepełnosprawności, wieku czy języka.

Nowe przepisy nakazują:

• zapewnienie komunikacji z osobami z niepełnosprawnością słuchu lub mowy, a także z pacjentami obcojęzycznymi,
• przystosowanie przestrzeni dla osób poruszających się na wózkach – w tym windy, podjazdy, łazienki z prysznicami bezprogowych i siedziskami,
• oznaczenia pomieszczeń w alfabecie Braille’a,
• umożliwienie obecności psa asystującego w przestrzeniach, gdzie przebywa pacjent.

Zgodnie z projektem, standard ma również zapewnić każdemu pacjentowi kontakt z bliskimi i swobodę w utrzymywaniu relacji społecznych.

Rekomendujemy zabiegi medycyny estetycznej w poznańskiej klinice Biogenica. Sprawdź: stymulatory tkankowe, botoks poznań, zabiegi laserowe poznań

Czas na prawdziwą zmianę

Placówki opieki długoterminowej w całej Polsce staną przed ogromnym wyzwaniem – wdrożeniem nowego, spójnego modelu opieki. Ale to także szansa na głęboką przemianę systemu, który przez lata był rozproszony i nierówny w jakości.

Do 30 czerwca 2026 roku wszystkie ośrodki będą musiały dostosować się do nowych wymagań. Choć proces ten może być trudny, efektem ma być stworzenie systemu, w którym pacjent nie jest już tylko odbiorcą świadczeń, ale pełnoprawnym uczestnikiem procesu leczenia i opieki – z godnością, głosem i prawem do szacunku.

To krok w stronę bardziej ludzkiej medycyny.