Wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Przełom w badaniach
W świecie badań nad chorobami przewlekłymi rzadko pojawiają się odkrycia, które mogą całkowicie zmienić sposób myślenia o terapii. Jednak najnowsze wyniki międzynarodowego zespołu kierowanego przez Xuene Zhang z Nanjing University mogą okazać się dokładnie takim przełomem. Naukowcy zidentyfikowali bakteryjną toksynę, która potencjalnie odgrywa kluczową rolę w tym, jak rozwija się wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Jeśli ich ustalenia zostaną potwierdzone, medycyna może stanąć na progu zupełnie nowych metod leczenia jednej z najbardziej obciążających chorób układu pokarmowego.
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Choroba, która odbiera jakość życia
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to przewlekła, wyniszczająca choroba należąca do nieswoistych zapaleń jelit. Atakuje błonę śluzową jelita grubego i odbytnicy, prowadząc do bolesnych stanów zapalnych, krwawień i biegunek. Przebiega falami – okresy pozornego spokoju przeplatają się z dramatycznymi zaostrzeniami. W najcięższych przypadkach jedynym ratunkiem jest usunięcie okrężnicy.
Od dekad przyczyny choroby pozostają niejasne. Najczęściej mówi się o jej autoimmunologicznym charakterze, ale to wyjaśnienie nigdy nie tłumaczyło wszystkich przypadków. Teraz pojawiła się nowa, zaskakująca hipoteza.
Makrofagi – znikający strażnicy
Zhang i jej współpracownicy zaczęli od obserwacji komórek odpornościowych zwanych makrofagami. W zdrowym organizmie działają jak strażnicy – oczyszczają tkanki, niszczą drobnoustroje, regulują lokalne reakcje zapalne. Mogą zarówno wywoływać stan zapalny, jak i go łagodzić.
W próbkach tkanek pobranych od osób z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego naukowcy odkryli ich zaskakująco niski poziom. W kolejnych eksperymentach na myszach wykazano, że gdy makrofagi zostają wyeliminowane z okrężnicy, zwierzęta stają się znacznie bardziej podatne na rozwój zapalenia. To wskazuje na ich fundamentalną rolę w ochronie jelita – brak makrofagów oznacza otwarcie drzwi dla stanu zapalnego i uszkodzenia tkanek.
Aerolizyna – toksyna, która niszczy obronę
Najbardziej przełomowym elementem badań okazało się odkrycie toksyny zwanej aerolizyną. Znaleziono ją w bakteriach obecnych w kale osób z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Aerolizyna wykazuje niezwykłą selektywność – jest skrajnie toksyczna dla makrofagów, a jednocześnie niemal nieszkodliwa dla innych komórek nabłonka jelit.
Toksynę wytwarzają niektóre szczepy bakterii Aeromonas, pospolicie występujące w wodach słodkich i słonawych. Szczepy produkujące aerolizynę badacze nazwali MTB, czyli bakteriami toksycznymi dla makrofagów.
Testy na myszach przyniosły jednoznaczne wyniki:
– zakażenie bakteriami MTB zwiększa podatność na zapalenie okrężnicy,
– usunięcie genu odpowiedzialnego za produkcję aerolizyny lub neutralizacja toksyny zapobiega temu efektowi.
To odkrycie wskazuje na możliwy łańcuch przyczynowy: bakterie MTB niszczą makrofagi, a brak tych komórek staje się punktem wyjścia dla niekontrolowanego zapalenia jelita.
Bakterie MTB – winowajca czy jeden z wielu aktorów?
Ostatnia część badań skupiła się na analizie próbek kału. Bakterie Aeromonas znaleziono u 72 procent badanych pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Dla porównania, w grupie osób zdrowych wykryto je zaledwie u 12 procent.
Nie udało się jednak ustalić, czy były to szczepy wytwarzające aerolizynę. Co więcej, autorzy podkreślają, że obecność MTB nie musi oznaczać automatycznego rozwoju choroby. W grę wchodzą również predyspozycje genetyczne, czynniki środowiskowe i inne elementy mikrobiomu.
Choć nie można mówić o jednej, wyłącznej przyczynie choroby, nowe ustalenia otwierają drzwi do zupełnie nowych perspektyw terapeutycznych.
Zmagasz się z przebarwieniami, trądzikiem lub bliznami? Skontaktuj się z kliniką Biogenica. W ramach usług medycyna estetyczna Poznań zaproponują laser na trądzik, botoks na zmarszczki, peeling na przebarwienia.
Trzy nowe kierunki walki z chorobą
Naukowcy wskazują trzy potencjalne drogi, które mogą stać się fundamentem przyszłych terapii:
- stworzenie leków neutralizujących toksynę aerolizynę,
- opracowanie szczepionki przeciwko bakteriom MTB lub samej toksynie,
- zastosowanie fagoterapii, która pozwoliłaby celować w bakterie za pomocą wirusów niszczących je w sposób selektywny.
Każdy z tych kierunków może w przyszłości diametralnie zmienić podejście do leczenia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, przekształcając je z choroby przewlekłej w schorzenie możliwe do skutecznego kontrolowania lub nawet eliminacji przyczyny.
Wybierz specjalistów, którzy kompleksowo zajmą się Twoim uśmiechem. Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się więcej o dostępnych aparatach ortodontycznych i terminach konsultacji ortodontycznej! Sprawdź: ortodonta Poznań.
Co dalej?
Xuene Zhang i jej zespół planują obecnie szerzej zakrojone badania epidemiologiczne, które pozwolą potwierdzić związek pomiędzy bakteriami MTB a wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Choć droga do nowych terapii jest długa, naukowcy wierzą, że są bliżej odpowiedzi na pytanie, które przez dekady pozostawało bez jasnego wyjaśnienia.
To odkrycie to nie tylko naukowy przełom. To także nowa nadzieja dla pacjentów, którzy żyją z chorobą na co dzień – z bólem, ograniczeniami i niepewnością. Jeśli uda się potwierdzić rolę toksyny aerolizyny, medycyna może po raz pierwszy otrzymać narzędzie, które pozwoli uderzyć w samo źródło problemu. A to byłby krok milowy w walce z jedną z najbardziej uporczywych chorób przewlekłych naszych czasów.
