Obrzęk limfatyczny
Obrzęk limfatyczny to przewlekłe schorzenie układu limfatycznego, polegające na nagromadzeniu płynu śródmiąższowego (limfy) w tkankach, najczęściej w kończynach dolnych lub górnych. Dochodzi do niego w wyniku upośledzenia odpływu limfy, czyli naturalnego płynu transportującego m.in. białka, toksyny i komórki odpornościowe. Skutkiem jest widoczne, bolesne i często trwałe powiększenie objętości obrzękniętej części ciała.
Wyróżniamy dwa główne typy obrzęku limfatycznego:
- Pierwotny, wynikający z wrodzonych wad rozwojowych układu limfatycznego, które mogą ujawnić się już w dzieciństwie lub dopiero w dorosłości.
- Wtórny, będący następstwem uszkodzeń mechanicznych, zabiegów chirurgicznych (np. po mastektomii), radioterapii, infekcji, urazów lub chorób nowotworowych.
Obrzęk limfatyczny – objawy i rozpoznanie
W początkowym stadium obrzęk może być niewielki i miękki. Ustępuje po odpoczynku. Z czasem staje się twardy, bolesny, a skóra w miejscu zmienionym chorobowo ulega pogrubieniu i stwardnieniu. Nieleczony obrzęk limfatyczny prowadzi do deformacji kończyn, ograniczenia ich funkcji, przewlekłych stanów zapalnych skóry, a nawet zakażeń bakteryjnych.
Do najczęstszych objawów należą:
- uczucie ciężkości lub napięcia w kończynie,
- widoczne pogrubienie tkanek i zmiana konturu ciała,
- zmniejszona ruchomość stawów w obrzękniętym obszarze.
Diagnostyka opiera się na dokładnym badaniu fizykalnym, wywiadzie medycznym oraz badaniach obrazowych (np. USG, limfoscyntygrafii).
Fizjoterapia i leczenie obrzęku limfatycznego
Skuteczne leczenie obrzęku limfatycznego wymaga kompleksowego podejścia, którego podstawą jest fizjoterapia Poznań. Szczególnie ważna jest kompleksowa terapia przeciwobrzękowa (CDT), na którą składają się:
- Manualny drenaż limfatyczny, czyli specjalistyczny masaż Poznań poprawiający przepływ limfy i zmniejszający zastój.
- Terapia uciskowa, obejmująca stosowanie bandaży lub odzieży kompresyjnej, która zapobiega nawrotom obrzęku.
- Ćwiczenia usprawniające, aktywizujące pompę mięśniową i wspomagające odpływ limfy.
- Pielęgnacja skóry, zapobiegająca powikłaniom dermatologicznym.
W niektórych przypadkach stosuje się dodatkowo presoterapię (mechaniczny drenaż limfatyczny) lub farmakoterapię wspomagającą.
Znaczenie wczesnej terapii i profilaktyki
Im szybciej rozpoznany zostanie obrzęk limfatyczny, tym większe są szanse na skuteczne leczenie i zahamowanie jego rozwoju. Nieleczony prowadzi do powikłań utrudniających codzienne funkcjonowanie. Regularne wizyty u fizjoterapeuty, stosowanie kompresji oraz unikanie czynników ryzyka (np. urazów, przegrzewania kończyn) znacząco poprawiają jakość życia pacjentów.