Rwa kulszowa
Rwa kulszowa to dolegliwość bólowa dolnej części kręgosłupa. Jest to zespół objawów wynikających z podrażnienia lub ucisku na nerw kulszowy, czyli najdłuższy i jeden z najgrubszych nerwów w ludzkim organizmie. Rozpoczyna się on w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa i przebiega przez pośladek, tylną część uda, aż do stopy. Każde zaburzenie na jego przebiegu może powodować ostry ból promieniujący wzdłuż kończyny dolnej.
Rwa kulszowa – objawy
Pierwszym i najczęściej zgłaszanym objawem jest ból ostry, kłujący lub piekący, który promieniuje od odcinka lędźwiowego w dół nogi. U niektórych pacjentów ból pojawia się nagle, np. podczas schylania się lub podnoszenia ciężaru, u innych rozwija się stopniowo i nasila w ciągu kilku dni. Towarzyszą mu także:
- drętwienie, mrowienie lub uczucie „przechodzenia prądu” w nodze,
- osłabienie siły mięśniowej w kończynie dotkniętej dolegliwością,
- trudności w swobodnym chodzeniu, wstawaniu z łóżka czy dłuższym siedzeniu.
W cięższych przypadkach pacjenci odczuwają także zaburzenia czucia w obrębie stopy lub łydki. Jeśli ból jest bardzo silny i towarzyszą mu problemy z kontrolą pęcherza lub jelit, konieczna jest natychmiastowa konsultacja lekarska.
Przyczyny rozwoju rwy kulszowej
Najczęstszym powodem rwy kulszowej jest ucisk na korzenie nerwowe w dolnym odcinku kręgosłupa. Może on wynikać z kilku schorzeń, w tym:
- Dyskopatia lędźwiowa – wysunięty lub pęknięty krążek międzykręgowy uciska na nerw.
- Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa – zwężenie przestrzeni międzykręgowych prowadzi do podrażnienia korzeni nerwowych.
- Zespół mięśnia gruszkowatego – nadmierne napięcie tego mięśnia w pośladku może powodować ucisk na nerw kulszowy.
Rzadziej rwa kulszowa wynika z urazów, stanów zapalnych, wad postawy lub wąskiego kanału kręgowego. Czynnikami ryzyka są m.in. siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej, nadwaga oraz nieprawidłowe podnoszenie ciężarów.
Leczenie i fizjoterapia
Podstawą leczenia rwy kulszowej jest kompleksowa fizjoterapia, której celem jest zarówno redukcja bólu, jak i przywrócenie pacjentowi pełnej sprawności. Proces terapeutyczny obejmuje kilka etapów. Terapia manualna i mobilizacje zmniejszają napięcie mięśniowe, odciążają nerw i poprawiają ruchomość kręgosłupa. Następnie ćwiczenia rozciągające i wzmacniające koncentrują się na mięśniach pośladkowych, brzucha i grzbietu, aby odciążyć struktury nerwowe.
W wybranych przypadkach stosuje się również terapię tkanek miękkich, neuromobilizacje, kinesiotaping czy ćwiczenia stabilizacyjne. Fizjoterapeuta Poznań uczy pacjenta prawidłowej ergonomii ruchu, aby zmniejszyć ryzyko nawrotów dolegliwości.
Rokowania i profilaktyka
Rokowania w rwie kulszowej są zazwyczaj dobre, jeśli pacjent przestrzega zaleceń fizjoterapeuty i wdroży odpowiednie ćwiczenia. Wczesna interwencja zmniejsza ryzyko przewlekłości problemu. Kluczowe elementy profilaktyki to utrzymywanie prawidłowej masy ciała, regularna aktywność fizyczna wzmacniająca mięśnie tułowia oraz unikanie gwałtownego dźwigania ciężarów.